ZDROWIE - Bezsenność

BEZSENNOŚĆ

Sen potrzebny jest nam choćby po to, by zregenerować siły. Gdy śpimy, następuje przyspieszona odnowa komórek, odbywa się "remont" systemu kontrolującego przemianę materii, więcej krwi napływa do mięśni, wzmaga się tworzenie białek i produkcja hormonów. Dzięki nocnemu odpoczynkowi możemy dobrze funkcjonować następnego dnia. Ważne jest też to, że podczas snu "przeglądamy" wydarzenia minionego dnia i np. zapamiętujemy to, czego się nauczyliśmy.

GDY ZAPADA ZMROK, nasz organizm domaga się odpoczynku. Dlaczego właśnie wtedy? Ponieważ naszym rytmem dobowym steruje szyszynka - mały gruczoł znajdujący się w mózgu. To ona wydziela melatoninę, czyli hormon snu. Poziom melatoniny zależy m.in. od ilości światła, które przez oko dociera do mózgu. Gdy światła jest mniej, szyszynka wydziela więcej melatoniny i stajemy się senni. Dlatego więc latem mamy ochotę później mówić "dobranoc", a zimą - wcześniej. Niestety, część z nas, mimo odczuwanej senności, nie może zasnąć. I nie pomaga nawet liczenie baranów. Niektórzy zaś albo budzą się wielokrotnie w nocy, albo budzą się nad ranem na długo przed dzwonkiem budzika. Właśnie takie oblicza ma bezsenność. Dwa razy częściej na tę przypadłość cierpią kobiety niż mężczyźni.

NIEPRZESPANA NOC od czasu do czasu zdarza się każdemu. Póki dzieje się to rzadko i nieregularnie, nie jest to dramat. Jeżeli jednak mamy 3-4 "białe" noce w tygodniu i zdarza się to w ciągu co najmniej trzech kolejnych tygodni, możemy mówić o przewlekłej bezsenności, która wymaga konsultacji lekarskiej i leczenia. W zależności od tego, co jest przyczyną bezsenności, można sobie z nią szybciej lub wolniej poradzić.

- Bezsenność zewnątrzpochodna - jej przyczyną są czynniki związane z higieną snu, m.in. nie wygodne łóżko, zbyt wysoka temperatura w sypialni, hałas czy migoczący za oknem neon. Dlatego czasem, aby wreszcie porządnie się wyspać, wystarczy inaczej urządzić sypialnię czy zmienić rytuały wieczorne: zacząć sypiać w innym pokoju, zmienić kotary na grubsze, by migoczące za oknem światła nie zakłócały snu. Warto też po spacerować przed snem, posłuchać relaksującej muzyki itp.
- Bezsenność wewnątrzpochodna - jej powody tkwią w nas samych i trudniej jest je pokonać. Są to przede wszystkim za burzenia psychiczno-emocjonalne (głównie nerwice, depresje - nawet te
okresowe związane z porami roku), ale także choroby takie jak: nadczynność tarczycy, schorzenia reumatyczne, cukrzyca, przewlekłe bóle, nowotwory czy bezdech senny (problem ten dotyczy zwłaszcza mężczyzn). W takim przypadku skutecznie może pomóc jedynie specjalista.

LUDZIE CIERPIĄCY NABEZSENNOŚĆ często lekceważą tę dolegliwość i nie zwracają się do lekarza po radę. Owszem, można spróbować dostępnych bez recepty leków (np. Melatonina, Lekosen, Hova), które mogą niekiedy pomóc, ale jeśli po 2-3 miesiącach ich stosowania nie widać poprawy, trzeba poszukać specjalisty, który znajdzie przyczynę bezsenności i pomoże ją wyeliminować. Aby naprawdę ustalić powód bezsenności i wybrać skuteczną terapię, konieczne są specjalistyczne badania i medyczna pomoc. Dlatego najlepiej jest udać się do Poradni Leczenia Zaburzeń Snu. Tam przechodzi się m.in. badania laryngologiczne (okazuje się, że krzywa przegroda nosowa, utrudniająca oddychanie, też może być powodem kłopotów ze snem), kardiologiczne, neurologiczne. Po ustaleniu przyczyny bezsenności często wystarczy wyleczyć podstawową przypadłość (np. wyprostować przegrodę nosową, unormować poziom hormonów lub cukru we krwi), by wreszcie dobrze sypiać.

JEŚLI POSTAWIENIE PRECYZYJNEJ DIAGNOZY podczas zwykłej wizyty nie jest możliwe (dotyczy to ok. 10 proc. osób cierpiących na bezsenność), lekarz skieruje nas do poradni na 2-3 doby na badania, m.in. pracy serca, mózgu i mięśni. Zostanie sprawdzone nasycenie krwi tlenem. Kamera na podczerwień będzie filmować w nocy nasze zachowanie. Wieczorem, zanim zaśniemy, zostanie zmierzone ciśnienie, temperatura i tętno. Wszystkie dane zarejestruje komputer. Potem lekarze, analizując owe zapisy, mogą postawić diagnozę i dobrać odpowiednie leczenie. Czasem potrzebna jest terapia prowadzona przez psychologa lub psychiatrę (jeśli przyczyna kłopotów ze snem tkwi w naszej psychice), a czasem wystarczą fachowe porady i tabletki. Tabletki stosowane w terapii zaburzeń snu nie leczą bezsenności, ale pomagają wreszcie zasnąć i wypocząć. Leki nowej generacji (np. Stilnox, Imovane, Zopiratio, Hypnogen) nie uzależniają, nie zaburzają koncentracji i uwagi następnego dnia po zażyciu. Nie trzeba ich zażywać codziennie ? wystarczy od czasu do czasu, gdy naprawdę jest to konieczne.